R?ZE: Zamanin Çevre ve Orman Bakanli?i tarafindan verilen ÇED Olumlu Raporlari, Rize ?dare Mahkemesi tarafindan 2 kez yürütmesi durdurularak bir kez iptal edilen HES projesi için, Bakanlar Kurulu bu kez ‘Acele Kamula?tirma’ karari aldi.Söz konusu HES projesi için ayrica Çayeli’ne ba?li Madenli Belediye Meclisi de, oy birli?i ile aldi?i kararla yapimina izin vermemi?ti.
Derelerin Karde?li?i Platformu`ndan (DEKAP) yapilan açiklamaya göre, daha önce Elazi?-Tunceli sinirindaki Peri Vadisinde bulunan Pembelik HES projesi ile Ordu’nun Fatsa ilçesindeki Bolaman irma?i üzerinde kurulmasi planlanan Atilla HES projeleri için alinan ‘Acele Kamula?tirma’ kararlari Dani?tay tarafindan iptal edilmesine kar?in Bakanlar Kurulu hala bu yönde kararlar almaya devam ediyor.
Rize’nin Çayeli ilçesine ba?li Senoz Vadisi üzerinde Melikom Elektrik Üretim A.Ş. tarafindan kurulmasi planlanan 10.64 megavat kurulu gücündeki Melikom Regülatörü ve hidroelektrik santralinin yapimi amaciyla bazi ta?inmazlarin Maliye Bakanli?i tarafindan acele kamula?tirilmasina karar verildi.
Ayni zamanda bir ‘sava? hukuku’ olarak da de?erlendirilen ‘Acele-cebri kamula?tirmalarla’ Bakanlar Kurulu’na taninan bu yetki, ba?ka kurum ve kurulu?lara devrediliyor.
Bütün ya?anan bu geli?melere kar?in Bakanlar Kurulu’nun Rize’nin Çayeli ilçesine ba?li Senoz Vadisi Madenli beldesi kisminda yapilmasi planlanan HES için aldi?i kamula?tirma kararlari Resmi Gazetede de yayimlandi.
Gazetede yayimlanan kamula?tirma kararinda, “Rize ?linde kurulacak Melikom Regülatörü ve Hidroelektrik Santralinin yapimi amaciyla ekli listede bulunduklari yer ile parsel numaralari belirtilen ta?inmazlarin, tapuda Hazine adina tescil edilmek üzere Maliye Bakanli?i tarafindan acele kamula?tirilmasi; anilan Bakanli?in 8.4.2014 tarihli ve 10859 sayili yazisi üzerine, 2942 sayili Kamula?tirma Kanununun 2. maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 18.4.2014 tarihinde kararla?tirilmi?tir” denildi.
Yargi, Durdurup ?ptal Etti…
DEKAP açiklamasina göre, Melikom HES için zamanin Çevre ve Orman Bakanli?i 28.06.2010’da ‘ÇED Olumlu Raporu’ vermi?, Bakanli?in bu kararini yargiya ta?iyan köylülerin açti?i dava üzerine Rize ?dare Mahkemesi önce 5.4.2011’de yürütmeyi durdurma karari vermi? ve ardindan da Raporu iptal etmi?ti.
Mahkemenin bu kararinin ardindan Bakanli?in yeniden ÇED sürecini ba?latmasi üzerine, bu kez firmanin raporu yeniden Bakanlik tarafindan ‘Nihai’ olarak kabul edilerek, bir kez daha ‘ÇED Olumlu’ Raporu verildi. Köylüler, Bakanli?in ‘Olumlu’ raporu verdi?i ÇED Raporu için de Rize ?dare Mahkemesinde dava açti ve mahkeme bu Raporun da ‘yürütmesinin durdurulmasina’ karar verdi.
Rize ?dare Mahkemesinin durdurma kararina süre yönünden itiraz eden firmanin itirazini yerinde gören Dani?tay, mahkemenin yürütmeyi durdurma kararini kaldirdi ancak, yargi süreci devam ediyor.
Son geli?meyle ise Bakanlar Kurulu Devreye girdi ve ayni HES projesi için ‘acele kamula?tirma’ karari aldi.
Ayrica, HES projesinin yapilmasinin planlandi?i Madenli Belde Belediye Meclisi de 7.10.2013 tarihinde konuyu tarti?arak, Belediye Ba?kan ve 8 Meclis üyesinin oy birli?i ile HES yapilmamasi yönünde karar alinmi?ti.
Dani?tay Yine Durdurdu!
DEKAP açiklamasinda ayrica, Yarginin durdurup iptal etti?i HES’ler için kamula?tirma kararlari almaya devam eden Bakanlar Kurulu’nun, Peri Vadisi üzerinde Limak-Bilgin ortakli?inda yapilmasi planlanan Pembelik HES için verdi?i 2. acele kamula?tirma karari da Dani?tay tarafindan durduruldu?u da kaydedildi.
Pembelik Baraji için EPDK, Bakanlar Kurulu’nun devretti?i yetki ile Kasim 2010’da acele kamula?tirma karari almi?; topraklarina el konulan Hasan Akyol tarafindan açilan davada, Dani?tay 6. Dairesi, Aralik 2011’de kamula?tirma kararinin yürütmesini durdurmu?, Bakanlar Kurulu kararini da iptal etmi?ti.
Köylülerin, bu kararin uygulanmasi için yapti?i ba?vurulara ra?men in?at devam ederken; ya?am alanlarini geri dönü?ümsüz olarak tahrip eden çali?malar hakkinda da suç duyurusunda bulunuldu ama hiçbir i?lem yapilmadi. Buna kar?in suyuna, topra?ina ve ya?am alanlarina sahip çikan köylüler hakkinda davalar açildi.
Bakanlar Kurulu, bu kez de Haziran 2012’de aldi?i yeni acele kamula?tirma karari ile köylülerin ta?inmazlarina do?rudan el konuldu. Acele kamula?tirmanin iptali için Elazi?-Karakoçan Akku? Köyü tüzel ki?ili?i ve 101 ki?inin ba?vurusuyla Dani?tay’a açilan davada 6. Daire bir kez daha yürütmenin durdurulmasi karari verdi.
Bakanlar Kurulu’nun, HES’lerin önünü açmak için, projelerinin bulundu?u bölgelerdeki arazilere do?rudan el koydu?una dikkat çeken Avukat Mehmet Horu?, “Durumun vahameti gizlenemez oldu. Bakanlar Kurulu bu ?ekilde, Dani?tay`in ‘yürütmeyi durdurma’ kararinin sadece ‘yetki devri’ nedeniyle ‘usulden’ verilmi? bir karar oldu?unu varsayiyor. Ancak Dani?tay kararinda acele kamula?tirma yoluna ola?anüstü hallerde ba?vurulabilece?inin alti çizilmi? ve ‘bu bir sava? hukuku uygulamasidir’ vurgusu yapilmi?ti” dedi.
