Bir yaş çay sezonun daha sonuna geliyoruz.
Acısıyla tatlısıyla bir kampanya dönemi daha sona eriyor. Eriyor ermesine de, üreticinin cebine ne girdi?
Girdiğinden çok çıktığını düşünüyorum. Tabii bu kimsenin sorunu değil.
Bu sorun başlı başına, üreticinin sorunu…
Peki, bundan sonra ne olacak?
Çok basit bir denklem kuralım hemen…
Kredi kartına yüklenecekler, köyde oturan Mayıs çay parasına kumanya alacak veya budama bedelleri karşılığına ve komşulardan alacağı borç paralarla yaz sezonuna kadar düşecek.
Peki, bu akıl işi mi?
Tabi ki de değil!
Akıl işi olsa sezon boyu gerek özel sektör ve gerekse Gürcülere 900 Milyon TL’ nin üzerinde para vermezdik.
Defalarca dedim!
Yazdım!
Siyasilerle, Bürokratlarla, STK’lar ile paylaştım!
Ama dinleyen yok…
Daha önce de yine soğuk çay için defalarca; uyarmış, yazmış, paylaşmıştım. Sonunda DİDİ çıktı ve 130 ülkeye satılmaya başladı, fena mı oldu?
Bu konuda aynı olacak. Her üretici kendi bahçesine girecek. Yine yazıyorum, yakın bir tarihte bunu göreceksiniz. Çay parasının üçte biri Gürcü işçilere, üçte biri özel sektörün taban fiyat uygulamasına gidiyor. Üreticinin cebine ise üçte biri kalmakta.
Gurbette asgari ücretle çalışan Rizeliler;kendi çay bahçesinden asgari ücretin 2 katına para ödemekteler.
Soruyorum bu akıl işimi sizce?
Çok vahlanacağız’
Nasıl yaptık diyeceğiz, niye yaptık diye dizlerimizi döveceğiz, ama yaptık; biz yaptık!
Bu bölümü yazarken aklıma İlyas Salman ile Şener Şen’in NAMUSLU filmi geldi. Orda sürekli söylenen şu replik vardı.
“Yaptım ama niye yaptım?”
İşte üretici niye yaptığını bilmeyecek.
Olay basit!
Kurulacak olan kooperatif sayesinde her üretici çay bahçesine girdiğinde ve kooperatife üye olduğunda hem sigortası hem de yevmiyesini alacak.
Üreticiyi çaya sokmanın başka yolu yok…
Çay üreticisi kooperatif sayesinde kendi ürününü kendisi toplayacak. Gürcü işçiler ise kendi ülkesinde kalacak.
Gürcistan’ı bilenler bilir. Orada yevmiye 10 ile 15 Lari arasında yani; 50-60 TL olmayan bir yevmiye; bizim ülkemize gelindiğinde ise 150 TL yevmiye olup Gürcüler tarafından istemekte...
Devran dönecek…
Bu toprakların sahipleri kendi ürününe sahip çıkacak.
Ben de söylüyorum ki, zaman geçmeden şu kooperatifleşmeyi sağlayalım…
Kendi ürünümüzü kendimiz toplayalım ve aldığımız para kendi cebimize girsin.
Birlik olalım
Birlik sayesinde özel sektör taban fiyatı düşüremez.
Ama nerdeee ?
Bir ilde Ziraat Odası olmaz ise; üreticinin haklarını savunmaz ve kendi cebini düşünür ise, olacağı budur!
Kış ayında zorluklar yaşayacak olan çay üreticisinin Allah, yardımcısı olsun.