Esin BAYRAK

Toplantıya Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Tarım Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan başkanlık etti.

Toplantının ana gündem maddesini, 2025 yılında Türkiye genelinde etkili olan zirai don olayları ve bunun tarım ürünlerine etkisi oluşturdu. Tarım Kurulu üyeleri tarafından bölgelerden toplanan veriler ışığında zirai donun yol açtığı zararlar değerlendirildi. Ziraat Odaları ve Ticaret Borsaları tarafından sağlanan bilgiler doğrultusunda, tahmini zarar hesaplamaları yapılarak detaylı bir rapor hazırlandı. Bu rapor hem Tarım ve Orman Bakanlığı’na hem de TOBB Yönetim Kurulu’na sunuldu.

    Rekolte Kaybı ve Ekonomik Etkiler

Toplantıda özellikle Mart ve Nisan aylarında yaşanan ani sıcaklık düşüşlerinin, meyve ağaçlarının çiçeklenme dönemine denk gelerek büyük kayıplara yol açtığı vurgulandı. Rapora göre; kayısı, elma, armut ve kiraz gibi ürünlerde %90’a varan zararlar oluştuğu belirtildi.

Ayrıca bu durumun sadece üreticileri değil, tarım işçilerini ve tüketicileri de etkilediği ifade edildi. Tarımda yaşanan verim kayıplarının, sebze ve meyve fiyatlarını artırarak enflasyonla mücadeleyi zorlaştıracağı, aynı zamanda istihdamda da azalmaya yol açabileceği belirtildi.

İklim Değişikliği ve Yapısal Önlemler

Toplantıda ayrıca iklim değişikliğinin tarıma etkileri ele alındı. Özellikle tahıl üretiminin yoğun olduğu bölgelerde vahşi sulama sistemlerinin terk edilerek, modern ve sistematik sulama yöntemlerine geçilmesi gerektiği vurgulandı.

Karadeniz Bölgesi ve Zirai Don: Fındık ve Çay Üretimi

Kurul toplantısında Karadeniz Bölgesi’ne ilişkin değerlendirmelerde bulunan Mehmet Erdoğan, fındık üretiminin zirai dondan ciddi oranda etkilendiğini belirtti. Rapora göre fındıkta %30 ila %35 arasında rekolte kaybı yaşandı. Bu durumun hem bölge ekonomisine hem de fındık ihracatına olumsuz yansımaları olacağı ifade edildi.

Çay üretimi ise dondan nispeten daha az etkilendi. Mayıs ayında başlayan birinci sürgünde %15 civarında bir rekolte kaybı yaşandığını belirten Erdoğan, çay bitkisinin doğal gelişimi sayesinde bu kaybın ikinci veya üçüncü sürgünde telafi edilebileceğini söyledi. Ancak don olayları nedeniyle hasat sürecinin 15–18 gün gecikmesi, bazı bölgelerde dördüncü sürgünün oluşmamasına neden olabilir.

Erdoğan, ayrıca çay sektörüyle ilgili önemli bir uyarıda bulundu: Bu yıl destekleme priminin kaldırılmasıyla kayıt dışılığın artabileceği endişesi raporda yer aldı. Küçük de olsa bir destekleme priminin çay sektörü için yeniden değerlendirilmesi gerektiği ifade edildi.

Çayda Üretim Düşüşü Bekleniyor

2024 yılında 1 milyon 450 bin ton yaş çay üretiminin gerçekleştiğini belirten Erdoğan, bu yıl yaşanan olumsuzluklar nedeniyle üretimin 100–150 bin ton daha az olmasının beklendiğini kaydetti. Bu düşüşün hem ülke genelinde hem de Karadeniz özelinde ekonomik etkiler yaratacağına dikkat çekildi.