Vatan müdafaası yürekle hiçbir şey beklemeden yapılır. Ömrünün son yıllarını karısıyla birlikte Karasu'daki köyünde geçirmekte olan Milli Mücadele Kahramanı İpsiz Recep, Atatürk tarafından vatana olan hizmetlerinden dolayı ödüllendirilmek istenmiş, ancak vatan aşkı ağır bastığından parayı kabul etmemiştir. Rizeli Recep Reis, siyasete girmesini isteyenlere “Biz işimizi tamamladık efendiler. Savaşta dik duran başımızı siyasette eğdirmeyiz. Tilkinin pazarda işi yoktur” şeklinde vermiştir.

RİZELİLERİN HEMŞEHRİSİ GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

Kurtuluş ve Milli Mücadele Anadolu’nun tek yürek olup varoluş mücadelesi vermesinin eseridir. Şehirler arasında bir şehri ödüllendirip diğer şehirleri ayırmak yanlıştır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, bu ayrılan şehirlerden Rize’nin hemşerisidir. Kurtuluş savaşı boyunca Anadolu’nun muhtelif bölgelerinde savaşan ve milli mücadelenin başarıya ulaşmasında katkıları olan Rizeliler, Türkiye Atatürk’e hemşerilik teklifinde bulunur. Atatürk, bu teklifi 20 Nisan 1923’te Rize Livası İdare Meclisi üyelerinden Hüseyin Bey ile arkadaşlarına gönderdiği bir yazıyla kabul ettiğini bildirir. 29 Nisan 1923 tarihli Hakimiyet-i Milliye Gazetesi ve Yenigün Mecmuasında haber olarak yer alan gelişme, genç Türkiye Cumhuriyeti’nde büyük yankı uyandırır.

Bİ TÜFEĞİM Bİ DA BEN EMRİNDEYİZ PAŞAM

Rize, Türk’ün ateşle imtihan edildiği bu zor dönemde ekmek karneyle dağıtılırken milli mücadelecilere karnesiz ekmek sağlayan ve Atatürk’ün dikkatini çekmeyi başaran ve Atatürk’ün: “Yarın cepheye gitsek, kaç kişiyle gelirsin?” sorusuna Rizeliye has keskin zekasını ve şivesini konuşturarak “Bi tufeğum, bi da ben senun emrundeyiz paşam” diye cevap veren Rizeli Mataracı Mehmet Efendi’nin memleketidir. Çalışkan, tuttuğunu koparan, ekmeğini taştan çıkaran bu insanların şehridir. Rize, Kurtuluş savaşı yıllarında çetesiyle birlikte destanlaşan ve savaş sonrası siyasete girmesini isteyenlere “Biz işimizi tamamladık efendiler. Savaşta dik duran başımızı siyasette eğmeyiz. Tilkinin pazarda işi yoktur” şeklinde cevap veren İpsiz Recep Reis’in memleketidir.

ONLAR YÜREKLERİNİ ORTAYA KOYDULAR

İstanbul’da ve Boğaziçi'nde destan yazan Rizeli leventler, kahramanlar İstanbul’da ve Boğaziçi'nde canlarını dişlerine takarak bağımsızlık mücadelesi verdiler

İstanbul’da ve Boğaziçi'nde canlarını dişlerine takarak bağımsızlık mücadelesi veren Rizeli kahramanlar : Milis Yüzbaşı İlyas Sami Bey, Milis Yüzbaşı İpsiz Recep, Keçelizade Muharrem, Milis Binbaşı Hacıoğlu Hafız Mehmet Ragıp Efendi, Kalkavanzade İbrahim Kaptan, Tavilzade Hacı Hafız Hüseyin      Tavilzade Hacı Muharrem, Tavilzade Ahmet Bey, Kalkavanzade Rıza kaptan, Tavilzade Mustafa Efendi, Sadıkzade Ruşen Efendi, Sadıkzade Hüseyin Efendi, Sadıkzade Fehmi Efendi, Sadıkzade Arslan Nazım, Velizade Dursun Efendi, Velizade Mustafa Faik Efendi, Kırzade Şevki, Şevki Kaptan (Pırlant), Kalkavanzade Şükre Reis, Kakavanzade Rasim Kaptan, Giritlioğlu Hacı Şakir Kaptan, Kalkavanzade Ruşen Reis, Hacı Eşref'in Osman (Saruhan), Hasanoğlu Şükrü Reis, Giritlioğlu Mesut Reis, Mamatioğlu Recep Reis, Bayram Reis (Deniz), Mehmet Reis (Deniz), İsmail Reis (Deniz), Şahinoğlu Ali Osman Kahya (Kayıkçılar kahyası), Pazarlı Altundiş Mustafa Kaptan, Hasan Kahya, Hemşinli Mehmet Efendi, Aşçioğlu Haho Halim Reis,Hacı Lahanaoğlu Kerim Reis, Hacı Ömeroğlu Aziz Reis, Muharrem Kabil Reis, Morioğlu Rıza Reis, Uzunoğlu Ali Reis, Salih Kaptan, Osman Varlı Reis, Yahya Varlı Reis, Çekmişoğlu Hasan Reis, Çekmişoğlu Ömer Reis, Çekmişoğlu Yusuf Reis, Altıkonakoğlu Mehmet Reis, Altıkonakoğlu İsmail Reis, Altıkonakoğlu İlyas Reis, Arapoğlu Ali Reis, Arapoğlu Süleyman Reis, Küçük Süleyman Reis Şahinoğlu Mustafa Reis, Şahinoğlu Hüseyin Reis, Yavaşı İbrahim Reis, Karamahmutoğlu Kara Ali Reis, Karamahmutoğlu Şükrü Reis, Hafız Muhittin (Kotil) Reis, Kopuz Şakir Reis, Hafız Mustafa Reis, Zekeriye Reis, Musaoğlu Halim Reis Musaoğlu Rızvan Reis, Musaoğlu Harun Reis, Hacı Memişoğlu Tahsin Reis, Nafiz Keltoş Reis, Hacıoğlu Nazım Reis, Nalbantoğlu Ahmet Reis, Gençalioğlu Mehmet Reis, Sinanoğlu Nazım Reis, Kavranhoğlu Mustafa Reis,Sakoğlu İshak Reis, Hordoloşoğlu Mustafa Reis,Tafuli Hamdi Reis, Uzun Mustafa oğlu İlyas Reis, Kolcu Mehmet Reis, Kolcu Mustafa Reis, Muharremoğlu Muharrem Reis Muharremoğlu Mustafa Reis, Mete İsmail Reis, Salih oğlu Recep Reis,Aslen Rizeli (Sarıyerli) Şevki Reis (Erbaş), Topçu Yüzbaşısı Süleyman Bey, Harun Kaptan, Harun Kaptanın oğlu Ali Bey, Balıkçı Cerrahın Arif, Mustafa Güven Reis, Salçıoğlu Hazma Kaptan (Salcı), Emiroğlu İbrahim Reis, Takalar Kumandanı Ketencioğlu Hacı Yakup Ağa, Ketencioğlu Ahmet Reis, Ketencioğlu Küfürkâr Mehmet Reis, Ketenecioğlu İbrahim Reis, Ketencioğlu İsmail Hakkı Reis, Giritlioğlu Mustafa Kaptan, Giritlioğlu Ali Kaptan, Kekeç Hasan Reis, Kaşif Kaptan, Kanburoğlu Şevki Reis, Çolakoğlu Kekeme Hüseyin , Bombacı Ahmet Efendi, Pazarlı Eyüp Kaptan

DÜŞMANA KARŞI TEK YÜREK OLDULAR

Trabzon ve Havalisi Adem-i Merkeziyet Cemiyeti Rize Şubesi’nin kurucuları; Tuzcuzade Şaban Efendi, Kazancıoğlu İbrahim Efendi , Turnaoğlu İsmail Efendi, Tuzcuzade Hakkı Efendi, Taviloğlu Ethem Efendi, Hacı Osman Efendizade Faik Efendi Rize Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucuları Mataracızade Mehmet, Mataracızade Hakkı, Lazoğlu Mustafa, Güvelioğlu Ahmet, Hacıömeroğlu Ahmet, Tuzcuzade Süleyman Tevfik Bey ve daha sonra bu cemiyette görev alan Ali Reiszade Şeyh İlyas,  Akmehmetzade Mehmet, Sofizade Rıza ve Mataracızade Salih Efendi. Hacı İbrahim Ak Efendi,

ATATÜRK’TEN ÖVGÜ

“RİZELİLERİN KURTULUŞ İÇİN VERDİĞİ AZMİ TAKDİR EDERİ”

Gelinen noktada Rize Kurtuluş savaşında Cumhuriyetin kuruluşunda en ön saflarda yer almıştır. Varsın birileri şehirlere ödüller versin. Rizelilerin ödülünü Atatürk yaşarken vermiştir. Atatürk’ün kendi el yazısıyla Ankara’dan Rize Müdafa-ı Hukuk Cemiyeti’ne  gönderdiği ve “Öteden beri herkesin yakından bildiği kahramanlıklarıyla kendilerin tanıtmış olan Rize Ahali’nin ülkenin kurtuluşu için azim ve üstün gayretlerini takdir ederiz” şeklinde bir cümle sarf ettiği telgrafı Rizeliler için övgü dolu sözler içeriyordu. Rize bir Cumhuriye şehridir. Çay Cumhuriyetin Rize iline Armağanıdır.

Fatih Sultan KAR / İST.